Czym jest sen?

Sen określany jest jako „naturalny stan względnej nieświadomości i bezruchu występujący u zwierząt i ludzi co najmniej raz na dobę”. Wypełnia jedną trzecią ludzkiego życia i wpływa na zdrowie psychiczne, fizyczne i emocjonalne człowieka już od najmłodszych lat. Każdy, kto chociaż raz przeżył problem ze snem, wie jak jest on ważny dla regeneracji organizmu i dobrego samopoczucia. Czy można się zatem dziwić, że dziecko które ma za sobą nieprzespaną noc jest drażliwe, marudne, niechętne do podejmowania zadań lub wyraża niechęć do nauki?

Spanie jest naturalną i niezbędną do życia czynnością podobnie jak odżywianie i aktywność fizyczna. Podczas snu organizm zwalnia swoją aktywność. Serce zmniejsza ilość skurczów na minutę, ciśnienie tętnicze obniża się, spowalnia się przemiana materii – ciało i mózg wypoczywają. Jak regenerująca i uzdrawiająca bywa moc snu wiedzą wszyscy, którzy choć raz zmagali się z infekcją u swojego dziecka, kiedy to jest obniżona odporność organizmu i zwiększona senność. Jeśli pozwolimy dziecku spać tak długo jak tego potrzebuje, organizm szybciej wraca do pełni zdrowia i sprawności.

Zaburzenia snu

Dzieci, u których pojawiają się zaburzenia lub niedobory snu, są narażone częściej, niż inne, na wystąpienie nadwagi i otyłości. Bywają drażliwe, agresywne, przygnębione, apatyczne i kapryśne. Występuje u nich pogorszenie koncentracji, czego naturalną konsekwencją są problemy z nauką. Prawidłowy rozwój i zdrowie dziecka zależą w dużej mierze od zachowania równowagi między snem a czuwaniem. Równie ważny jest porządek i wyrobienie w dziecku dobrych nawyków. Dzieci powinny wiedzieć, że wszystko ma swój czas i miejsce – spanie również.

Czynniki zakłócające zdrowy i spokojny sen dziecka

• Zewnętrzne:
• Hałas – zbyt głośne rozmowy, muzyka
• Oświetlenie – zbyt jasne i intensywne,
• Telewizja/komputer – nadmiar bodźców wzrokowych,
• Temperatura w sypialni – zbyt niska lub wysoka,
• Nadmierne zmęczenie fizyczne – zbyt duża eksploatacja organizmu utrudnia zasypianie,
• Brak lub zbyt mała aktywność fizyczna – nagromadzona energia, która nie znalazła ujścia w ciągu dnia
• Zbyt intensywne kolory pomieszczenie lub pościeli – nadmiar bodźców wzrokowych
• Wewnętrzne:
• Silne emocje w ciągu dnia np.: kłótnia rodziców, niepowodzenia szkolne, śmierć bliskiej osoby
• Chemiczne: Przyjmowane przez dziecko leki, dym papierosowy, nadmiar konserwantów i innych środków chemicznych zawartych w spożywanych przez dziecko posiłkach, niewłaściwa dieta

Rady dla Rodziców

W celu zwiększenia poczucia stabilizacji i bezpieczeństwa swojego dziecka wprowadź regularny rozkład dnia. Będzie on porządkował dziecku różnorodne wydarzenia. Na koniec dnia zarezerwuj czas na przyjemne rytuały, które uchronią Twoje dziecko przed zaburzeniami snu.

• Masaż. Bywa, że z powodu nadmiaru różnorodnych bodźców w ciągu dnia, wieczorem dziecko jest niespokojne. Aby poczuło się kochane i bezpieczne możesz zastosować delikatny masaż w formie łagodnego głaskania, które działa relaksująco zarówno na dziecko jak i rodzica.
• Kąpiel. Jest to dla dziecka okazja do skupienia całej uwagi rodziców na sobie. Kąpiel połączona z zabawą w wodzie jest bardzo przyjemnym czasem dla dziecka. Aby zwiększyć efekt odprężenia można dodać kropelkę olejku lawendowego lub rumiankowego.
• Bajka z czułością. Dla dziecka bardzo miłą częścią rytuału przed snem jest czas czytania bajki. Dla tej chwili dzieciaki radośnie biegną do łóżka. W połączeniu z czułością, pocałunkami i pogawędką stworzycie maluchowi atmosferę uczuciowego bezpieczeństwa.

Uwaga! Aby uniknąć opóźniania przez dziecko pójścia spać zachowaj stanowczość i konsekwencję w kwestii czasu lektury. Wcześniej ustal z dzieckiem co przeczytasz mu przed snem.

Zapamiętaj!

• Wieczorny rytuał powinien być dopasowany do potrzeb i możliwości Twojej rodziny.
• Powstrzymaj się od karania dziecka pójściem do łóżka.
• Unikaj zbyt pobudzających zabaw przed snem.
• Zadbaj, aby pomieszczenie, w którym śpi dziecko, było przewietrzone, ale również odpowiednio ciepłe.
• Zadbaj, aby w sypialni dziecka dominowały kolory relaksujące, do których zalicza się m.in. ciepłe odcienie różu i brzoskwini

Małgorzata Anna Gruszka, psycholog